Beograd izmedju dva svetska rata (1918-1941)
Osnivanje Socijalistička radnička partija Jugoslavije (komunistička partija) – April 1919
Usled teškog položaja radničke klase, privredne nestabilnosti i nezaposlenosti došlo je do snažnog buđenja revolucionarne svesti radnika Beograda, koje je pojačano snažnim uticajem „revolucionarnih zbivanja u Evropi, pre svega pod uticajem pobede oktobarske revolucije i sovjetske vlasti u Rusiji” i revolucionarnog talasanja u drugim zemljama. U takvim uslovima Srpska socijaldemokratska partija pokrenula je inicijativu za stvaranje jedinstvene radničke partije koja će obuhvatiti revolucionarne pokrete ujedinjenih jugoslovenskih zemalja. Aprila 1919. godine u Radničkom domu na „Slaviji” osnovana je Socijalistička radnička partija Jugoslavije (komunista). Pod rukovodstovm svoje partije beogradski proleterijat je izveo čitav niz akcija.
Jedna od najvećih akcija beogradskog radništva u tom periodu bilo je njegovo učešće u generalnom štrajku, održanom 20. i 21. jula 1919. godine u celoj zemlji u znak solidarnosti s borbom varoda Sovjetske Rusije i Mađarske. Tih dana stali su svi brodovi na rekama, a sa železničke stanice nije pošao nijedan voz. Prestao je rad u beogradskim fabrikama, zatvorene su radnje i nije radio gradski saobraćaj. „Radničke novine” koje su izišle pozivale su „sve građane na solidarnost s radničkom klasom”.
Pobeda Komunističke partije Jugoslavije na izborima za predsednika opštine Beograd
Na opštinskim izborima avgusta 1920. godine komunisti su u Beogradu dobili najveći broj glasova i predsednik Komunističke partije Jugoslavije Filip Filipović bio je od strane Partije predviđen za predsednika opštine. Na izborima za Ustavotvornu skupštinu novembra 1920. godine komunisti su u Beogradu, od ukupno 12.558 predatih glasova, dobili 4.050 glasova koji su bili dovoljni za dva poslanička mesta.
Obznana – Zabrana rada Komunističke partije Jugoslavije (30. decembra 1920)
Odgovor buržoazije na jačanje uticaja beogradskog proletarijata i Partije bila je „Obznana” koja je donesena 30. decembra 1920. godine. Ovim aktom u Beogradu i u celoj zemlji zabranjena je komunistička propaganda i otada počinje progon i borba koja traje do 1941.godine. Godine 1921. donesen je Zakon o zaštiti države, koji je predviđao vrlo teške kazne za pripadništvo KPJ.
Šestojanuarska diktatura 1929
Beograd je dao velike žrtve u godinama vojne diktature, zavedene 6. januara 1929. godine, kada je ukinut Ustav i raspuštena Narodna skupština. Tada je u beogradskim zatvorima ubijen veći broj rukovodilaca KPJ ili osuđen na dugoogdišnju robiju. Međutim, diktatura nije uspela da slomi duh slobodarskog Beograda, koji je prednjačio u otporu. U tom periodu, u vrlo teškim uslovima, formiran je studentski napredni pokret koji pod rukovodstvom Komunističke partije Jugoslavije postaje jedan od najvažnijih centara u borbi protiv postojećih režima.
Komunistička partija organizuje čitav niz štrajkova radnika (1936)
Uporedo s jačanjem studentskog naprednog pokreta jača i otpor radnika i dolazi do povezivanja svih naprednih snaga. Pod rukovodstvom KPJ u Beogradu je organizovan čitav niz štrajkova i tarifnih pokreta, od kojih je bio najveći štrajk građevinskih radnika maja 1936. godine sa 10.000 štrajkača. Veliku pobedu naprednih snaga Beograda predstavlja pobeda studenata u borbi za odbranu autonomije Univerziteta, aprila 1936. godine.
Borba protiv profašističke vlade Milana Stojadinovića i Cvetković-Maček
Borba naprednih snaga Beograda rasplamsala se naročito od 1937. godine kada se prilike u vrhovima Partije sređuju. U Beogradu se stvaralo izrazito antifašističko raspoloženje koje je zahvatilo široke krugove beogradskog stanovništva. Beograd postaje poprište čestih i velikih demonstracija protiv profašističke orijentacije vlada Milana Stojadinovića i Cvetković – Maček. Pod neposrednim rukovodstvom
Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju i Mesnog komiteta KPJ za Beograd, 14. decembra 1939. godine izbile su velike demonstracije radnika, studenata i naprednih građana „protiv rata i skupoće, za mir, hleb i slobodu radnog naroda, za autonomiju Univerziteta i slobodu nauke”. U ovim demonstracijama poginulo je četvoro a ranjeno pedeset demonstranata. Zaoštravanje političke borbe i otpor naprednih snaga Beograda protiv nenarodne vlade Cvetković – Maček dovodi do novih akcija radnika. Jedna od najvećih akcija bio je štrajk radnika avionske industrije Beograda, Zemuna i Pančeva, aprila 1940. godine.
Takvim stalnim borbama protiv nazadnih režima izgrađivano je jedinstvo radnika, studentske i srednjoškolske omladine pod vođstvom KPJ, jedinog i najmoćnijeg političkog faktora u Beogradu, centru antifašističke borbe naroda Jugoslavije.
Vlada Cvetković-Mačak pristupa Trojnom paktu 25. marta 1941
Svoju revolucionarlnu svest i patriotsko raspoloženje najsnažnije je manifestovao Beograd prilikom pristupanja vlade Cvetković – Maček Trojnom paktu 25. marta 1941. godine.
U demonstracijama 25. i 26. marta došlo je do izražaja antifašističko raspoloženje i rodoljublje Beograda, koje je punom snagom izbilo u demonstracijama 27. marta. Rodoljubivo građanstvo Beograda pokazalo je spremnost za odbranu otadžbine od fašističke agresije. Više od stotinu hiljada Beograđana ustalo je toga dana protiv izdaje osnovnih nacionalnih interesa i pod parolom „Bolje grob nego rob” izrazilo svoju mržnju prema fašizmu i vladajućim krugovima koji su gurali zemlju u naručje fašističke koalicije.
