Vranjska Banja – Istorija, slike i zanimljivosti

Geografski položaj

Vranjska Banja jedna je od najstarijih banja u našoj zemlji. Nalazi se na ulazu klisure rečice Banjištice, u podnožju planinskih masiva Velikog Peštera i Besne Kobile, 12 km. severoistočno od Vranja, a na nadmorskoj visini od oko 400 m. Opkoljena je bregovima pošumljenim borovom i hrastovom šumom. Rečica Banjištica teče kroz samu banju.

Broj stanovnika

Danas Vranjska banja ima oko 5.882 stanovnika.

Saobraćaj

Ima odlične saobraćajne veze; železničke i autobuske. Ima železničku stanicu, na kojoj staju i brzi vozovi, na relaciji Niš – Skoplje. Železnička stanica udaljena je od banje 3 km., ali do nje saobraća redovna autobuska linija. S Vranjem ima prigradsku autobusku liniju. Povezana je s autoputom asfaltnim drumom, koji prolazi kroz drvorede kestena.

Smeštaj

Za smeštaj gostiju služi hotel ;,Balkan” sa 100 ležaja. Banjski stacionar ima 100 ležaja, zagrevanih u vreme zimske sezone centralnim grejanjem. Pored toga postoji i železničko odmaralište sa 160 ležaja, a u privatnoj radinosti stoji na raspoloženje gostima još oko 300 ležaja. Predviđena je izgradnja još dva hotela, olimpijskog basena i drugih sportskih objekata, koji bi radila i zimi, jer će biti zagrejani banjskom toplom mineralnom vodom.

Istorijat

Banja je stekla ugled još za vreme turske vladavine. Još u XVIII veku tu su postojala oba basena, a treći je sagrađen 1842. godine. Godine 1860. što znači još uvek za vreme turske vladavine, podignute su prve sobe za banjske goste. Odmah posle oslobođenja od turske vlasti — 1878. šdine — banju su posećivali gosti i iz udaljenijih krajeva Srbije.

Moderna izgradnja banje počela je tek posle oslobođenja. Tada su u njoj podizane vile, hoteli, okolina je pošumljavana, uređivani su parkovi. Danas banja raspolaže i s posebnim bolničkim staciokarom, kojim upravljaju lekarispecijalisti i internisti.

Izletišta

U okolini ima više ugodnih izletišta. Pored Vranja, interesantno je i izletište na planini Besnoj Kobili, udaljenoj 34 km., na kojoj je izgrađen savremeni planinarski dom. Iz Banje se organizuju i izleti na Vlasinsko jezero. Redovne autobuske linije, u vreme letnje sezone, održavaju vezu s ovim izletištima. U Banji ima nekoliko vrlo lepih parkova.

Dešavanja

Juna meseca svake godine održava se slecijalna priredba „Vranjski sevdah” s raznovrsnim programom. Pored ostalog vrši se i izbor mis Banje — Karanfil-devojčeta”, inscenira se „Svadba Koštanina i druge atrakcije, kojim se evociraju stari običaji iz doba koje je u svojim delima tako impresivno dočarao Bora Stanković.

Privreda

Do poslednjeg rata Vranjska banja je, pored turizma, bila izrazito veliki poljoprivredni kombinat – živinarska farma – i staklene bašte – Staklenik – koji će i zimi proizvoditi voće i povrće, koristeći banjsku toplu mineralnu vodu.

U okolini banje otkrivene su naslage galenita. Na području Krive Feje rudnik Trepča ima pogon za eksploataciju olovno-cinkane rude.