Putovanje kroz istoriju Sicilije

Gotov proizvod, lepo zapakovan i serviran na tacni je gotovo uvek ukusan. Međutim, ono što je dovelo do stvaranja tog proizvoda, svi njegovi sastojci, finese i dodir su ono što tom proizvodu zaista daje vrednost. U tom duhu, pozivamo vas da otkrijete koji su događaji, civilizacije, epohe i umetnički stilovi doprineli da Sicilija i njeni prelepi gradovi danas izgledaju baš ovako.

Značaj geografskog položaja kroz istoriju Sicilije

Multikulturalnost Sicilije potiče od njene burne prošlosti kroz koju su se smenjivala najpre, različita plemena, zatim imperije, narodi i carstva. Nije slučajno zbog čega su tolike različite grupe ljudi stigle baš na Siciliju u svom pohodu za pronalaženjem idealnog staništa. Kao libelom centrirana u samo Sredozemlje tj. Mediteran, Sicilija je predstavljala most između Evrope i Afrike, zapada i istoka, spajavši nespojivo. Na taj način ovo ostrvo je omogućilo stvaranje posve unikatne istorijske podloge, koja je dovela do neponovljive arhitekture, zanimljivog kulturnog nasleđa i umetničke raznovrsnosti, uz uspon i prosperitet Siclije najpre kao teritorije, zatim kolonije tj. polisa, provincije, a zatim i kraljevstva različitih naroda.

Kao najveće ostrvo Sredozemlja okruženo Sredozemnim morem na zapadu, Tirenskim morem na severu i na istoku Jonskim morem, uz bliskost italijanske čizme, Sicilija je imala sve što je bilo potrebno za „svetsku“ luku starog i srednjeg veka. Umerena mediteranska klima koja i danas privlači turiste za letovanje na Siciliji, uz izrazito plodno (vulkansko) tlo sa morem bogatog ribom, je sve što je doseljenicima bilo potrebno za sopstveni razvoj, koji je bio vrlo buran.

Istorijske epohe Sicilije

• PRVA PLEMENA (8000. god. p.n.e.) – Sve je počelo doseljavanjem tri Italska plemena, koje je završeno oko 1200 godina p.n.e. : 1. Sikani (Sicani); 2. Elimljani (Elimi) i 3. Sikulci (Siculi) koja su došla sa različitih strana Evrope. Sikani su poticali sa prostora današnje Španije a podaci o njihovim postojbinama potiču još iz pleistocena, oko 8 milenijuma p.n.e.. Drugi po redu, Elimljani, potiču čak sa Egejskog mora, dok su treći (Sikulci) stigli iz neposredne blizine, tj. sa istalijanske čizme. Prema istorijskim izvorima, najznačajnije od ova tri plemena (Sikani) je naseljavalo centralni deo Sicilije, dok su preostala dva dobila istočnu i zapadnu obalu ostrva.
• ANTIČKO DOBA (3. vek p.n.e. – 5. vek n.e.) – za ovaj period se svakako vezuje naseljavanje Feničana, Kartaginjana i Grka na Siciliju, koja će prerasti u najvažniji polis (koloniju) stare Grčke, na čelu sa prelepom Sirakuzom. Grci su otpočeli kolonizaciju Sicilije u 8. veku p.n.e.. S’ obzirom da se Sirakuza nalazi na istoku Sicilije, jasno je da su se Grci naseljavali na istočni deo ovog ostrva, dok su na severu i zapadu postojale feničanske i kartaginjanske kolonije. Uvidevši potencijal Sicilije kao trgovinskog centra i njenog plodnog zemljišta, Grci su lako otpočeli posejavanje maslina i pravljenje maslinjaka, vinograda kao i gajenje ovaca. U tada već dominantni helenizam asimilovala su se prethodna pomenuta plemena, a širenje helenskog uticaja se proširio se celim ostrvom na kom su počeli da niču brojni antički hramovi, poput onih u Dolini hramova u Agriđentu. Ovakav razvoj grčkog polisa je još više razbuktao već zavađene strane, pa su time otpočeti Sicilijanski ratovi koji su trajali od 600. godine p.n.e. sve do sredine 3. veka p.n.e., kada Velika Grčka sklapa primirje sa Rimskom republikom, koja se do tada nije mešala u sicilijanske sukobe zbog zauzetosti osvajanja Apeninskog poluostrva, i oslobođenja od Etruraca. Nakon sklapanja mira sa Velikom Grčkom 262. god. p.n.e., Rimljani su želeli da aneksiraju Siciliju, te su otpočeli Punske ratove, tokom kojih su se više puta sukobljavali sa Kartaginom dok je i konačno nisu proterali, čime je Sicilija postala provincija izuzetnog poljoprivrednog i strateškog značaja, u okviru Rimske imperije u nastajanju.
• POČETAK SREDNJEG VEKA (5. vek – 11. vek) – Srednji vek je nakon duge imperijalističke stabilnosti koje je pružalo Rimsko carstvo Siciliji, označio konstantne borbe oko ove teritorije, koje praktično nisu ni prestajale sve do završetka srednjeg veka. Narodi koji su se našli kao osvajači preostalih teritorija Rimskog carstva, otimali su se oko ove strateški bitne teritorije, a zatim se u borbe uključuje i Istočno Rimsko carstvo (Vizantija). Vandali koji su osvojili Siciliju 440. godine, se nisu dugo zadržali tu, usled napada germanskog naroda Gota, na čelu sa Teodorikom Velikim koji je bio liberalnih shvatanja, i dozvolio je opstanak rimske kulture uz pravo na versku slobodu. Gotskim ratom označen je početak uplitanja Vizantijskog carstva koje će za vreme Justinijana I konačno zauzeti Siciliju i na taj način obezbediti sebi polaznu osnovu za dalje osvajanje Italije. Nekada najvažnija kolonija Velike Grčke, Sirakuza, postaje prestonica Vizantijskog carstva. Usled unutrašnjih nemira u okviru Vizantije došlo je do pobune i sukoba određenih vojnih zapovednika, kada je zapovednik Eufemije, 826. godine zauzeo Sirakuzu, ali ne zadugo. Nakon svog neuspeha i Eufemije je proteran u Afriku, gde emiru Tunisa nudi vlast nad Sicilijom, čime otpičinje prvo uplitanje islamske religije u kulturu Sicilije. Islamska vojska sastavljena od Arapa, Španaca, Persijanaca i drugih, osvojila je Siciliju, što je dovelo do nekoliko promena. Uz česte pobune pristalica Vizantije, i mogućnost ispovedanja hrišćanske religije uz veće poreze, bilo je i pozitivnih strana. Na primer po prvi put su donešene nove poljoprivredne kulture koje su obogatile prirodu Sicilije, kao što su: limun, pistaći, narandža i šećerna trska, koje su time omogućile jačanje sicilijanske ekonomije a i stvaranje posebne, danas poznate sicilijanske kuhinje. Dolaskom muslimana dodat je „drugi talas“ kulturoloških promena koje su uticale na nastajanje unikatne sicilijanske arhitekture. Usled unutrašnjih nemira i napada plaćenika Normana (hrišćanski potomci Vikinga), Sicilijanski emirat se raspadao, i konačno je Sicilija pala pod vlast Normana (Ruđer I) 1091. godine, nakon čuvene opsade Palerma.
• DOBA KRALJEVSTVA, KRALJEVINA SICILIJA (12. vek – 19.vek) – Nakon normanskog osvajanja, i ekonomskog unapređenja, Sicilija postaje kraljevina, 1130. godine. Nakon gašenja normanske loze Otvila, bračnim putem Sicilija odlazi u ruke švapske dinastije – Hoenštaufen, čime stanovništvo Sicilije koje je do sada već nebrojano puta promenilo vladare, nije bilo zadovoljno. Nakon kratkoročnog postavljanja nelegalnog naslednika, uz vojsku Ričarda Lavljeg Srca, Henrik VI je osvojio Siciliju 1195. godine, koja mu je zakonom pripadala. Postavši apsolutna monarhija, prva te vrste u feudalnoj Evropi, počeo je i kulturni, ekonomski i politički razvitak Sicilije, kada se po prvi put upotrebljava jedan oblik italijanskog jezika u književnosti, za vreme kralja Fridriha II. Uz konstantne sukobe dinastije Hoenštaufen sa papama, Karlo I Anžujski je uz papsku pomoć u 1266. godine osvojio Siciliju, i iste godine krunisan za kralja Sicilije i Napulja. Ovakav tok događaja, pogotovo isprovociran oduzimanjem statusa glavnog grada Palermu, uslovio je ustanak, poznat kao „Rat sicilijanske večernje“, tokom kog je pobijena gotovo sva francuska populacija na Siciliji. Obrativši se za pomoć Petru III od Aragone, i njegovim zauzimanjem Sicilije 1282. godine, otpočinje i španski period (treći kulturni talas) koji će prvi put, nakon Rimskog carstva, potrajati dovoljno dugo uz sitnije potrese. Od tog trenutka u vidu posebnog kraljevstva, vladali su rođaci aragonskog kralja, a konačno od 1409. godine pod jedinstvenom krunom Aragona. Oko tri veka kasnije na Siciliju stižu i Austrijanci (Habzburška dinastija), i to razmenom ostrva Sardinije za Siciliju sa dinastijom Savoj. Nakon potresa u Evropi nastalih Napoleonovim osvajanjima Napulj i Sicilija postaju jedinstveno kraljevstvo – „Kraljevstvo Dve Sicilije“ pod burbonskom vlašću.
• UJEDINJENJE ITALIJE (završni period) – konačni i završni period sicilijanskih integracija desio se nastankom Kraljevine Italije, 1860. godine, kada se po prvi put oseća značajan uticaj i nastanak sicilijanske mafije koja je osim uticaja na Italiju, ostavila veliki uticaj i na svet, što se može u najmanju ruku videti kroz holivudske filmove. Italija je još preživela i fašistički režim kao i konačno proglašenje Republike Italije 1946. godine, kada Sicilija još uvek ostaje pod jakim uticajem mafije.

Ova sažeta, ali burna i duga istorija Sicilije, nikoga ne ostavlja ravnodušnim, pa čak ostavlja i zbunjujuću notu. Ali jedno su reči na papiru, dok je nešto sasvim drugo osetiti život i kulturu koja je nastala iz toliko različitih uticaja, pa nije čudo što se turisti često odlučuju za letovanje na Siciliji, kada mogu posetiti Palermo, Sirakuzu i druge značajne istorijske gradove.

Ukoliko vas fascinira istorija ovog ostrva, na vreme rezervišite aranžman za letovanje na Siciliji, preko Fun Group turističke agencije i oživite istoriju Sicilije.