Andrijevica – uživanje u planinskim predelima severa Crne Gore

Andrijevica je gradić u severoistočnoj Crnoj Gori, smešten u dolini Lima, tačnije na mestu gde se u njega uliva reka Zlorečica. Locirana na 740 metara nadmorske visine, obgrljena planinskim vencima tri prelepe planine – Komova, Prokletija i Bjelasice, Andrijevica je karakteristična po zadivljujućem prirodnom ambijentu razbujalih planinskih šuma.

Ovde ćete se kao retko gde drugde nadisati svežeg, čistog planinskog vazduha. Osim toga, Andrijevica će biti interesantna i svakom zaljubljeniku u istoriju. Međutim, ovo malo planinsko mestašce svakako najviše pažnje privlači ljubiteljima aktivnog odmora. A šta je to što treba videti i probati u Andrijevici?

Kulturno-istorijska znamenja

Bez obzira što je reč o relativno mladom naselju s početka 19. veka, u Andijevici i njenom neposrednom okruženju ima puno istorijskih spomenika. Ona se smatra nezvaničnim sedištem tzv. „Vasojevićke regije“. A naselja, o čijem postojanju svedoče brojne arheološke iskopine sa ovog područja, su podizana ovde još u Neolitu. Ako želite da zavirite u istoriju ovog planinskog kraja, obavezno obiđite nekoliko lokaliteta.

Nedaleko od centra varošice, nalazi se lokalitet Knjaževac. Tu se uzdiže crkva Svetog Arhangela Mihaila. Podignuta je 1887. godine po uzoru na manastir Moraču, sa izraženim elementima raškog stila. Ikonostas crkve je poklon čuvene Petrogradske akademije hudožestva, a ikone su dela istaknutih ruskih ikonopisaca s kraja 19. i početka 20. veka. Njen značaj je u tome što predstavlja prvu pravoslavnu bogomolju u području Gornjih Vasojevića koja je izgrađena nakon što su Turci deceniju ranije u poslednjim danima svoje dominacije Crnom Gorom sravnili sa zemljom sve pravoslavne svetinje koje su postojale na ovom području. Na Knjaževcu se takođe nalazi istoimeni spomen park sa bistama i spomenicima junaka iz raznih ratova. Knjaževac je poznat i po prelepoj zelenoj površini – botaničkoj bašti koja se širi oko crkve. Tu rase razno drveće, ukupno tridesetak vrsta – munike i molike, borovi, javori, jele, topole, brestovi, smrče, čempresi, breze, platani… Najstarija stabla zasađena su istovremeno sa podizanjem crkve, pre 130 godina.

Obavezno posetitite i selo Kralje. Na istom mestu gde su Turci 1877. godine spalili staru crkvu brvnaru, u ovom selu je 1904. godine podignuta nova, crkva Svetog Vaznesenja Gospodnjeg. Crkvene ikone delo su jednog od najistaknutijih crnogorskih slikara u to vreme, Vasilija Đinovskog. U blizini crkve nalazi se spomenik Voždu Karađorđu. Selo Kralje poznato je i po svom Zavičajnom muzeju u kome je izloženo nekoliko hiljada arheoloških i istorijskih predmeta. Muzej ima i svoju Zavičajnu biblioteku.

Nedaleko od sela Košutići, 10 km od Andrijevice, nalazi se arheološki lokalitet Namastir gde možete videti ostatke jedne ranohrišćanske crkve i jedne crkve iz Nemanjićkog perioda. Prema legendi, na tom mestu su nekada postojali i carski konaci gde se često odmarao srpski car Dušan Silni.

Aktivni turizma

Iako Andrijevica nije toliko atraktivna za turiste poput primorskih odredišta u Crnoj Gori, za one koji vole adrenalinske izazove, svežinu netaknutog planinskog zelenila i razgledanje kopnenih prirodnih lepota Crne Gore, ona je pravi raj.

Više od 100 km obeleženih planinskih staza, koje vijugaju prema vrhovima planine Komovi, dovoljan su razlog da svaki pravi zaljubljenik u planinarenje poseti Andrijevicu. Neke od tih staza su lagane, pa ih možete obići sami, sa članovima svoje porodice ili prijateljima. Međutim, neke su teško pristupačne i namenjene onima koji vole veće izazove, a preporuka je da ako želite da ih savladate pomoć potražite od vodiča.

Ljubiteljima biciklizma na raspolaganju stoje odlične planinske rute. Ukupno je 7 biciklističkih ruta, neke namenjene spremnijim i iskusnijim biciklistima, a neke početnicima i deci.

Brzaci i litice reke Lim pružaju odlične uslove za rafting. Tu se možete upustiti u nezaboravnu pustolovinu splavarenja, dugu više od 30 km. Poslednje subote i nedelje u maju, organizuje se tradicionalna Limska regata, od izvorišta reke Lim u Plavu, pa sve do ušća reke Mileševke u Lim.

Za one najekstremnije tu je i paraglajding. On pruža mogućnost da iz ptičije perspektive posmatrate planinske predele opštine Andrijevica. Najbolju početnu tačku za ovu adrenalinsku avanturu predstavlja vrh planine Balj.

Bogatstvo tekućim vodama čini ovaj kraj izvanrednim za bavljenje ribolovom. Čitavo područje reke Lim u opštini Andrijevica, kao i njegovih pritoka Kuckaje i Zlorečice, predstavlja ribolovačku zonu. Ovde možete pecati do mile volje, pod uslovom da svaki primerak koji uhvatite odmah i vratite u vodu. Najzastupljenije vrste ribe su pastrmka i lipljan.

Etno turizam

Ovaj kraj poznat je po svojim katunima – naseljima drvenih brvnara, smeštenim na višljim planinskim predelima, koje su tokom letnje sezone podizali pastiri. Oni su se okupljali u katunima i odatle organizovali čuvanje ovaca. Kažu da je nekada druženje na katunima bilo nezaboravno.

Ako želite da bar na malo osetite kako se nekada živelo na katunima, možete posetiti Eko katun Štavna, turistički objekat udaljen 15 km od Andrijevice i 4 km od sela Trešnjevik. Ovde možete prenoćiti, a ono što ostavlja snažan utisak na svakog gosta jestu tradicionalna vasojevićka jela koja su se u prošlosti kozumirala na katunima. Obavezno probajte pečenu jagnjetinu, vasojevićki kačamak, kao i vasojevićke mlečne proizvode, pre svega kajmak, sir, kiselo mleko i čuveni jardum.

Kako stići do Andrijevice?

Andrijevica je udaljena oko 370 km od Beograda. Lokalnim putevima povezana je sa Beranama (15 km) i Plavom (25 km). Iz ova dva grada možete se priklučiti na put E65/E80, koji je glavna drumska poveznica jadranske obale i Podgorice sa severom Crne Gore i dalje sa Srbijom.

foto: toandrijevica.me