Istorijski razvoj teritorije Beograda

U početku Beograd je imao četiri ulice

Osnovu starog Beograd činilo je utvrđenje (Grad) na kraju beogradskog rta i naselja u podgrađu. U novijem teritorijalnom razvoju Beograd je opet polazio od Grada i postepeno se širio po okolnom terenu duž četiri saobraćajne linije: Smederevski, Kragujevački, Posavski i Dunavski drum — koje su se razvile u četiri osnovne ulice.

Na stranama ovih drumova, i u produženju kasnijih osnovnih ulica, razvili su se periferni delovi koji su se spajali s postojećim seoskim naseljima u okolini Beograda: tako je postala Karaburma pored Dunava; Mali Mokri Lug u produžetku Smederevskog druma; Banjica i Voždovac u produžetku Kragujevačkog druma i Čukarica, Žarkovo i Železnik u produženju Posavskog druma.

Nekoliko naselja se razvilo širenjem grada između glavnih pravaca. Tako su Palilula s Botaničkom baštom, i Zvezdara s Astronomskom opservatorijom, nastale između Karaburme i Smederevskog druma; Lekino Vrdo — između Smederevskog druma i Voždovca; Dedinje i Topčidersko brdo s Košutnjakom razvilo se na rtu između Kragujevačkog druma i Topčiderske reke, a industrijsko naselje Rakovica s Kneževcem i Kijevom — u donjem toku Topčiderske reke i prema desnoj obali Save.

Posle prvog svetskog rata izrađeni su mostovi preko Dunava i Save i tada je počeo Beograd da se širi i preko reka. U sastav Beograda uključeni su: Zemun i Pančevo.

Razvoj Beograda posle Drugog svetskog rata

Posle drugog svetskog rata počelo se između Zemuna i reke Save izgrađivati novo naselje: Novi Beograd. Pored Zemuna danas je u sastavu grada i teritorija opštine Surčin s novim aerodromom i s nekoliko većih sela. Pančevo nije više u sastavu Beograda, ali su u sastavu grada ostala naselja u Pančevačkom ritu koji je melioracionim poduhvatima pretvoren u veliko i moderno poljoprivredno dobro — Poljoprivredni kombinat „Beograd“. Po poslednjim podacima obim proširenog gradskog atara iznosi oko 56 kilometara s ukupnom površinom od 18,245 hektara.

Urbanistički i teritorijalni razvoj Beograda

Kada se govori o teritorijalnom i urbanističkom razvoju novijeg Beograda, onda se obično ističu tri perioda. Prvi period počinje od 1867. godine kada Beograd postaje slobodna prestonica Srbije. U tom vremenu on gubi obeležje ranije tursko-istočnjačke varoši i postepeno postaje moderan evropski grad.

Drugi period započinje 1918. godine kada je grad postao centar jugoslovenske države. Ovaj period obeležen je povećanjem broja stanovnika i povezivanjem proširene gradske teritorije s novim industrijskim i prigradskim naseljima.

Treći period počinje od oslobođenja 1944. godine kada je Beograd postao glavni grad nove Jugoslavije. Za poslednje dve decenije socijalističke izgradnje, Beograd je doživeo nagli uspon: grad se širi i menja svoj lik; postaje moderan milionski grad s brzim razvojem privrede, naročito industrije, s velikim ostvarenjima u oblasti kulture — prosvete, nauke i umetnosti.

U Beogradu je sedište predsednika i svih važnijih institucija

Beograd je grad u kojem pored većine Srba žive i zajednički izgrađuju svoju budućnost pripadnici svih naroda Republike Srbije. U gradu je sedište Predsednika Republike, Savezne i Republičke skupštine i Ustavnog suda Srbije, Saveznog i Republičko izvršnog veća, savezne i republičke uprave i drugih organa. Sedište je Srpske akademije nauka i umetnosti, Univerziteta, fakulteta i drugih naučnih ustanova, umetničkih akademija, viših i visokih škola i organa drugih političkih i društvenih organizacija.

U Beogradu su se desili važni istorijski dogadjaji

U Beogradu su se zbili najznačajniji događaji u našoj najnovijoj istoriji: 7. marta 1945. obrazovana je jedinstvena Savezna vlada Demokratske Federativne Jugoslavije; 29. novembra 1945. godine Ustavotvorna skupština donela je Deklaraciju o proglašenju Federativne Narodne Republike Jugoslavije; 31. januara 1945. donesen je prvi Ustav FNRJ; od 21. do 28. jula 1948. održan je V kongres KPJ, koji je doneo novi Program i Statut partije, Rezoluciju o odnosima KPJ prema Informbirou i Rezoluciju o daljim zadacima; 26. juna 1950. godine Narodna skupština FNRJ donela je Osnovni zakon a radničkom upravljanju privrednim preduzećima; 14. januara 1953. izabran je za prvog predsednika Republike Josip Broz Tito; 1. septembra 1961. počela je značajna Beogradska konferencija — prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja; 7. aprila 1963. godine Savezna narodna skupština donela je novi Ustav SFRJ; od 7. do 13. decembra 1964. održan je VIII kongres SKJ, na kojem je donesen novi Statut i usvojena Rezolucija o narednim zadacima.