Eparhija žička

Pravoslavna eparhija žička

Jedna od najvećih eparhija Srpske pravoslavne crkve jeste pravoslavna eparhija žička. Inače, u Srpskoj pravoslavnoj crkvi se pod eparhijom podrazumeva “ crkvena oblast koja se nalazi pod kanonskom upravom jednog episkopa „.

Pravoslavna eparhija žička se smatra i najznačajnijom eparhijom čitave Srpske pravoslavne crkve, ali i najuticajnijom. Na njenom čelu su bili mnogi znameniti Srbi i crkveni velikodostojnici.

Sve do 26. juna 1884. godine pravoslavna eparhija žička je nosila naziv Eparhija užička. Od tada, pa do danas nije menjala naziv.

Grad Kraljevo je sedište eparhije žičke, a u njemu se nalazi i Saborna crkva ove eparhije. Uz Kraljevo, ovoj eparhiji pripadaju i drugi gradovi, a izmeću ostalih i: Čačak, Užice, Požega, Gornji Milanovac, Ljig i drugi gradovi i mesta u okolini.

Od 2014. godine episkop pravoslavne eparhije žičke je Justin Stefanović. Pre njega, na čelu ove eparhije su bili mnogi čuveni crkveni velikodostojnici, a između ostalih i: vladika Nikolaj Velimirović ( u periodu od 1919. do 1920. godine, prvi put i drugi put u periodu od 1934. do 1956. godine, s tim da je bio odsutan 1941. godine; vladika Nikolaj Velimirović je 2003. godine kanonizovan u kalendaru Srpske pravoslavne crkve kao svetitelj), episkop German Đorić ( u periodu od 1956. do 1958. godine, a koji je kasnije bio na čelu Srpske pravoslavne crkve kao patrijarh ), Vasilije Kostić ( u periodu od 1961. do 1978. godine, inače jedan od episkopa koji je upamćen po tome što su ga najviše progonile komunističke vlasti tadašnje SFRJ ), Stefan Boca ( u periodu od 1978. do 2003. godine, koji je počasni doktor nauka beogradskog Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta ) i mnogi drugi poznati Srbi i crkveni velikodostojnici.

Crkve žičke eparhije

Pravoslavna eparhija žička ima jurisdikciju nad čak 31 manastirom.

Mnoge crkve, koje se nalaze u sastavu ove eparhije su smeštene u okolini takozvane Srpske Svete gore, to jest u Ovčarsko – kablarskoj klisuri.

Pored čuvenih srednjevekovnih manastira, Žiče i Studenice, pravoslavna eparhija žička ima jurisdikciju i nad sledećim manastirima: Sretenje, Uspenije, Trnava, Uvac, Stjenik, Stubal, Rujan, Vujan, Savinac, Rača, Sveta Trojica, Nikolje, Pridvorica, Preobraženje, Nova Pavlica, Moravci, Jovanje, Kovinje, Ježevica, Kamenac, Zgodačica, Klisura, Gradac, Vraćevšnica, Dubrava, Vaznesenje, Vavedenje, Blagoveštenje i Voljavča.

Kako su crkve i manastiri koji pripadaju ovoj eparhiji brojni, navešćemo samo osnovne podatke o njima. Naravno, počećemo sa onim najznačajnijim.

Manastir Žiča, nekadašnje sedište autokefalne srpske arhiepiskopije, podignut je u prvoj polovini 13. veka. Ktikor ove crkve, odnosno manastira je bio Stefan Nemanjić ( Stefan Prvovenčani ) prvi kralj Srbije. A značajna je i uloga Svetog Save u izgradnji manastira. Manastir Žiča se nalazi u blizini sedišta eparhije žičke, Kraljeva i nalazi se pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo, kao Spomenik kulture od izuzetnog značaja. Glavna manastirska crkva ovog manastira je posvećena Svetom Spasu, odnosno Hristovom Vaznesenju.

Manastir Studenicu je osnovao 1190. godine Stefan Nemanja, a smatra se jednim od najvećih i najbogatijih manastira koji pripadaju Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Grad Kraljevo je udaljen nešto manje od 60 kilometara od ovog manastira, koji je u listu Svetske kulturne baštine upisan 1986. godine. U sklopu manastira se nalaze četiri crkve i to: Bogorodičina crkva, Kraljeva crkva ( to jest crkva Svetih Joakima i Ane ), crkva Svetog Nikole ( znana i kao Nikoljača ) i još jedna crkva od koje su očuvani samo temelji. Manastir Studenica je posvećen Uspenju Presvete Bogorodice, a u njemu su još uvek očuvane freske koje datiraju iz 13. , odnosno 14. veka.

Pravoslavna eparhija Žička u svom sastavu ima još znanih i manje znanih manastira. Pa se tako pod njenom jurisdikcijom nalazi, između ostalih i čuveni manastir Vraćevšnica. Davne 1810. godine, 17. septembra u ovom manastiru su se susreli: Milan Obrenović, Karađorđe, Dositej Obradović i Spiridon Filipović, kako bi se dogovorili o budućim planovima za borbu naroda protiv turskog okupatora. Inače, manastir je podigao srpski vlastelin Radič Postupović u znak zahvalnosti što su se meštani obližnjeg sela svi vratili živi iz Kosovskog boja, pa je i selu i manastiru dao simboličan naziv.

Manastir Vujan je, kako se pretpostavlja podignut tokom srednjeg veka, ali do sada nije utvrđeno ko ga je podigao. Zna se da je današnja crkva, koja je posvećena svetom arhanđelu Mihailu podignuta 1805. godine i da je njen ktitor bio čuveni trgovac, ali i vrlo važna istorijska ličnost, Nikola Milićević Lunjevica.

Pravoslavna eparhija žička ima jurisdikciju i nad manastirima koji se nalaze u Ovčarsko Kablarskoj klisuri. Često se ove crkve nazivaju i, jednostavno Ovčarsko – Kablarski manastiri. A tu se nalaze: manastir Vavedenje, koji je ujedno i parohijska crkva, manastir Uspenje Presvete Bogorodice, manastiri Vaznesenje, Jovanje, Nikolje, Blagoveštenje, Ilinje, Sretenje, te manastir Preobraženje i manastir Svete Trojice.

Pravoslavna eparhija žička u svom sastavu ima još jedan, istorijski gledano vrlo bitan manastir. Naime, 1814. godine u manastiru Trnava je podignuta čuvena Hadži – Prodanova buna, a u njoj su svoje učešće imali i monasi i to vrlo aktivno. Inače, ovaj manastir je posvećen Blagovestima Presvete Bogorodice i nalazi se na obroncima planine Jelice. Ovo je danas ženski manastir i u njemu postoji radionica za šivenje, u kojoj monahinje izrađuju odežde i mantije za sveštena lica.

Pre tri veka je porušen manastir Uvac, a završetak njegove obnove se zbio nedavno, tačnije na praznik Male Gospojine 21. septembra 1998. godine. Ovaj muški manastir se nalazi na planini Zlatibor.

Pored navedenih manastira, pravoslavna eparhija žička ima jurisdikciju i nad: manastirom Stjenik, manastirom Stubal, manastirom Rujan, manastirom Savinac, manastirom Rača, manastirom Pridvorica, manastirom Nova Pavlica, manastirom Moravci, manastirom Kovinje, manastirom Ježevica, manastirom Kamenac, manastirom Zgodačica, manastirom Klisura, manastirom Gradac, manastirom Dubrava, kao i nad manastirom Voljavča.

Sedište eparhije žičke

Grad Kraljevo je sedište ove eparhije Srpske pravoslavne crkve.

Zvanični sajt

Pravoslavna eparhija žička ima i internet prezentaciju i njen zvanični sajt je na internet adresi http://eparhija-zicka.rs/

Adresa

Kancelarija episkopa žičkog je smeštena u grad Kraljevo. A adresa pravoslavne eparhije žičke je Dositejeva ulica broj 5.

Broj telefona

Broj telefona eparhije žičke je 036 383 611, a broj faksa je 036 511 00 10. Adresa elektronske pošte pravoslavne eparhije žičke glasi: [email protected].