Manastir Ćelije kod Valjeva

Manastir Ćelije

Danas je manastir Ćelije poznat kao ženski manastir Srpske Pravoslavne Crkve. Nalazi se pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Republike Srbije kao Spomenik kulture od velikog značaja.

Kako se pretpostavlja, manastir Ćelije kod Valjeva potiče još iz srednjeg veka. Prema nekim podacima postoji mogućnost da ga je osnovao srpski kralj Dragutin, koji je kraljevao ovim krajem Srbije u periodu od 1282. do 1316. godine.

Kao i većina srednjevekovnih srpskih manastira, tako je i manastir Ćelije često puta rušen i spaljivan, ali je takođe i obnavljan. Kroz istoriju, u manastiru su bili mnogi duhovnici koji su aktivno učestvovali u političkom i kulturnom životu Srbije, što svakako nije išlo na ruku onima koji su bili protiv Srba i Pravoslavlja.

U doba borbe Srba protiv turskog zuluma i izbijanja Prvog srpskog ustanka, manastir Ćelije ima vrlo važnu ulogu u životu Valjevske nahije, ali i čitave Srbije. U čuvenoj Seči knezova, među prvima su stradali: arhimandrit Rafailo ( Xadži – Ruvim ), knez Aleksa Nenadović i vojvoda Ilija Birčanin. U porti manastirske crkve Hrama svetog arhangela Mihaila i Gavrila i danas se nalazi grob Ilije Birčanina. Kako u to doba, tako i kasnije manastirski konaci su služili za prihvat ranjenih i izbeglih.
Jedna od prvih Osnovnih škola u Srbiji, u doba kneza Miloša otvorena je upravo u ovom manastiru. U toj školi je učio i Sveti vladika Nikolaj Velimirović.

Sve do 1837. godine manastir Ćelije je bio parohijska crkva, da bi Sveti Arhijerejski Sabor 1928. godine doneo odluku da manastir Ćelije bude pretvoren u ženski manastir i tako je ostalo i danas.

Od 1962. godine manastir Ćelije vodi igumanija Glikerija Janjić. Od tada je podignuto mnogo dodatnih objekata u okviru manastirskog kompleksa i to: zgrada konaka, kapela posvećena svetom Jovanu Zlatoustom, narodna trpezarija i mnoge druge dodatne prostorije. Takođe je renovirana manastirska crkva, podignut novi zvonik i osnovana Duhovna biblioteka “ Otac Justin “ u Valjevu.

Ono što je posebno zanimljivo kada je u pitanju manastir Ćelije kod Valjeva, jeste što od 1996. godine svake godine, sestrinstvo ovog manastira, uz prisustvo brojnh duhovnika i sveštenika organizuje Saborno krštenje. Ovaj obred se vrši po ugledu na krštenje Gospoda Isusa Hrista u reci Jordan i tom prilikom se svake godine krštava veliki broj ljudi i to uzrasta od 7 meseci, pa do 77 godina.

Crkva posvećena Svetim Arhngelima Mihajlu i Gavrilu je manastirska crkva. U porti manastirske crkve se, pored ostalih nalazi i grob prepodobnog Oca Justina Popovića.

Gde se nalazi i kako doći do manastira Ćelije?

Manastir Ćelije je smešten u ataru sela Lelić, kod Valjeva. Zapravo, manastir je udaljen 6 kilometara od Valjeva, a u pravcu jugozapada. U neposrednoj blizini manastira se nalazi živopisna reka Gradac.

Ono po čemu je još manastir Ćelije specifičan jeste što nije lako uočljiv sa puta, sve do trenutka dok ne počne da se silazi u kotlinu u kojoj je smešten.

Zvanični sajt, adresa i kontakt telefon

Manastir Ćelije ima i zvanični sajt www.celije.org.rs
Adresa manastira Ćelije je: Milovana Glišića br. 2, Valjevo.
A kontakt telefon je 014 3519 655 i 014 3519 656.

Otac Justin Popović

Ono po čemu je manastir Ćelije postao, da tako kažemo poznat širom naše zemlje jeste što je duhovnik manastira u periodu od 1948. do 1979. godine bio doktor Justin Popović, nekadašnji profesor Teološkog fakulteta.

Godine 1894. u Vranju je 06. aprila rođen Blagoje Popović, koji će kasnije postati duhovnik manastira Ćelije, otac Justin Popović.

Kada mu je poginuo jedini brat, Blagoje odlučuje da svoj život posveti Bogu, kako bi bio bliži i Njemu i svome bratu. Iako mu se roditelji protive da život provede kao monah, Blagoje u Skadru moli patrijarha Dimitrija za monaški postrig i po blagoslovu patrijarha postaje monah Justin.

Pored Teološkog, otac Justin Popović je završio i Filozofski fakultet, a poznato je i da je, sasvim tečno govorio: grčki, ruski, engleski i nemački jezik, a tokom prevođenja je koristio čak 11 jezika.

Otac Justin je ostao upamćen po svom isposničkom načinu života, a ostalo je zabeleženo da je sve do poslednjeg dana ovozemaljskog života služio svetu liturgiju, moleći se Gospodu našem Isusu Hristu za spas čitavog naroda.Da biste shvatili svu veličinu Justina Popovića, neophodno je da citiramo zvanični sajt manastira Ćelije: “ Sveti Ava Justin Ćelijski: veliki teolog, filosof, besednik, isposnik, molitvenik, prozorljivac – svetionik Duha koji kao sunce svetli u tami, svetitelj koji Istinom Hristovom prosvetljuje sve bogotražiteljne duše, čiji Sveti Grob položen u manastiru Ćelije, predstavlja duhovni temelj budućeg, još većeg značaja Manastira koji opravdano nosi epitet “ biser u ruci Božjoj i parče raja na zemlji „, koji zajedno sa Lelićem zbog drugog njemu ravnog duhovnog velikana Vladike Nikolaja Lelićkog – jeste duhovna prestonica srpskog naroda. “

Otac Justin Popović je ostavio testament svojim naslednicima, da objave njegova dela, a da sav prihod od prodaje bude za izgradnju trioltarnog hrama pri manastiru Ćelije, ako bude bilo moguće. Pored Sabranih dela od 33 toma, otac Justin Popović je poznat i po pisanju Žitija Svetih u 12 tomova. Za Žitija Svetih se sa pravom kaže da su svojevrsna enciklopedija pravoslavlja, jer su u njima opisani životi i dela svih onih ljudi koji su bili bogougodni, podvižnici, te isposnici. Žitija Svetih čiji je tvorac otac Justin Popović su, pored ostalog vrlo važna za naš narod, jer su prvi put priređena na srpskom jeziku.

Otac Justin Popović je nedavno kanonizovan. Srpska Pravoslavna crkva je na praznik Blagovesti proslavljala spomen na prepodobnog oca Justina, ali je taj datum Sveta Crkva pomerila na 14. jun, kao što navodi zvanični sajt manastira Ćelije.
Kao što smo rekli, otac Justin Popović je sahranjen u porti manastirske crkve. A kako navodi zvaničan sajt manstira: “ Po njegovoj želji, grob nema drugog spomenika osim ovećeg kamenog krsta i cveća na humci. „