Carski rez – najbitnija pitanja i odgovori
Carski rez je hirurška intervencija odnosno operacija kada se uz pomoć rezova na trbušnom zidu i donjem materičnom segmentu izvlači plod iz materice i tako završava porodjaj.
To je jedna od najvažnijih operacija u ginekologiji i akušerstvu. Prema nekim izvorima, pominje se još u 16.veku kada se ova intervencija završavala sa smrtnim ishodom po ženu. Prekretnica je 20.vek kadase ovaj zahvat počeo uspešno sprovoditi.
Učestalost carskog reza i kada se radi
Carski rez spada u jednu od deset najučestalijih operacija. Ipak, učestalost se razlikuje po državama, jer na to ima uticaj i zakonodavstvo iz oblasti zdravlja.
Faktori odnosno indikacije koji utiču na to da se porodjaj završi carskim rezom su: neadekvatna materična aktivnost, carski rez u prethodnoj trudnoći, karlični stav ploda, patnja ploda, zastoj u rastu ploda, prebačen termin porodjaja, blizanačka trudnoća, nemogućnost upotrebe vakuuma i forcepsa.
Kao indikacije za carski rez navode se i sužena karlica, anomalije i genitalna oboljenja, poprečni položaj ploda, centralna placenta previa, preteča ruptura uterusa, odlubljivanje normalno usađene placente, preeklampsija-eklampsija, vulvovaginalni herpes, distonija, konizacija, anomalije rotacije, ispadanje pupčanika, malformacije ploda, izraženi kondilomi, psihoze, neke srčane bolesti, prvorotka koja je straija od 35 godina…
Važno je znati dase u Srbiji prema propisima, sarski rez ne radi po želji trudnice, već iskjlučivo onda kada postoji medicinski opravdana indikacija.
Kako izgleda carski rez
Pri operaciji, kreće se od reza na stomaku koji može biti središnji, paramedijalni ili suprapubični. Medijalni rez (po sredini stomaka) je tehnički najlakši, plod se brzo izvlači, ali je estetski manje željeno rešenje, pase danas ovakava rez koristi samo u hitnim intervencijama.
Niski poprečni rez pravi se popreko na 2 cm iznad simfize i slabijeje uočljiv kasnije pa je jasna kozmetička prednost ovog reza.
Koliko traje izvodjenje carskog reza
Trajanje ovog postupka je svega 15 minuta. Zatvaranje porezanih slojeva odnosno ušivanje traje dodatnih pola sata.
Pre operacije, osim uvodjenja u anesteziju, ugradjuje vam se kateter preko koga će se bešika prazniti.
Oporavak
Otpuštanje iz bolnice verovatno će uslediti nakon 5 do 7 dana. Znajte da ćete, zbog rada creva imati problem odnosno, više neprijatnosti zbog jačih gasova. Očekujte krvarenje čije trajanje je individualno. Ukupan oporavak traje 6 nedelja kada je potrebno da se zaštite od naprezanja, podizanja težih stvari i lagane ishrane. Taj period od oko 40 dana, po završetku je obično dovoljan da se krene sa uobičajenim aktivnostima gde spada i seks, medjutim, obavezan je pre toga pregled i kontrola kod vašeg lekara.
Koliko je rizičan carski rez i koje su moguće komplikacije
Carski rez nije bezazlena operacijaiako je rizik od smrtnosti mali. Uobičajena je smrtnost od 1 do 2 na hiljadu žena. Uzroci smrti mogu biti pogrešna hirurška tehnika, komplikacije u anesteziji, krvarenje, sepsa, plućna embolija, popuštanje srca…
Moguće postoperativne komplikacije su krvarenje, sepsa, oštećenje bubrega, tromboflebitis, urinarna infekcija, anemija, infekcije rane…
Trudnoća nakon carskog reza možeda usledi tek nakon 18 meseci. Ne mora da znači da će i sledeći porodjaj biti obavljen carskim rezom a odluku o načinu porodjaja donosi lekar nezavisno od želje pacijenta, jer je svaki slučaj specifičan. Otprilike, oko 50% pacijentkinja sa prethodnim carskim rezom može se uspešno poroditi vaginalnim-prirodnim putem.
U Srbiji se oko 30 posto trudnoća izvrši carskim rezom.
Carski rez – da ili ne (prednosti i mane)
Razlozi protiv carskog reza leže u češći respiratornim problemima kod beba rodjenih na ovaj način, veći rizik od tromboze i infekcija, sporija adaptacija bebe zbog anestezije, problemi kada nastupi dojenje, duži oporavak…
Razlozi za carski rez su na primer – blizanačke trudnoće, carski rez zbog velike bebe, karlično postavljena beba, nedostatka kiseonika kod bebe, odvajanja posteljice i placente i porodilje sa patološkim strahovima od bolova.
Anestezija
U dogovoru sa lekarima i anesteziologom odlučiće se pod kojom vrstom anestezije će se obaviti carski rez. To može biti sa totalnom anestezijom ili epiduralna anestezija pri kojoj ste svesni sve vreme.
U SAD na primer, više od 95% carskih rezova izvodi se u regionalnoj, odnosno epiduralnoj anesteziji, dok je kod nas taj procenat i dalje mali. Carski rez se ne obavlja bez anestezije!
Bolovi posle carskog reza
Ako je carski rez urađen u epiduralnoj anesteziji, bolove nećete imati u narednih 12 sati, jer se lekovi protiv bolovadaju pro završetku anestezije. Ako ste imali carski rez u opštoj anesteziji, po prestanku anestezije dobijaćete lekove protiv bolova nekoliko narednih dana.
Carski rez i podvezivanje jajnika
Postupak podvezivanja jajovoda može se uraditi odmah nakon porodjaja carskim rezom. Nakon takvog porodjaja, olakšan je pristup jajnicima, pa postupak traje oko pola sata.
